Terwijl de regen met bakken uit de lucht valt, loop ik snel onder mijn paraplu naar de prachtige woning van Katrien Everaert. Ondanks de fikse bui waan ik me in de Provence, door de lavendelstruiken voor de oude boerderij. De zuiderse hartelijkheid zet zich door wanneer Katrien me breed glimlachend verwelkomt.
We ontmoetten elkaar voor het eerst tijdens een groepstentoonstelling in Kunsthuis de Koolputten in Waasmunster. Haar indrukwekkende papieren bloemsculpturen zweefden boven de bezoekershoofden. Katrien werkt zowel met keramiek, textiel als papier.
Voor deze veelzijdige kunstenares volstaat niet één atelier, ze heeft er maar liefst twee ter beschikking, met uitzicht over de mooie tuin. Ze wil de wereld rondom zich kunnen voelen, vertelt ze me, de ramen en deuren open, klassieke muziek op de achtergrond. Haar jongens hebben de tent uitgezet voor wat een staycation zal worden deze zomer. De rosse kat ligt te soezen in een rieten zeteltje. Stiekem ben ik jaloers op haar artistieke paradijsje.
Marouflages
We starten ons gesprek in haar artistieke atelier. Dit is haar heiligdom waar het moodboard een centrale plaats inneemt. Van daaruit start de ontdekkingstocht, een artistieke eb en vloed. Ideeën komen samen, worden tot leven gewekt en verdwijnen weer. Ook het maroufleren gebeurt op het bord. Maroufleren is het aanbrengen van één soort materiaal op een andere soort, zoals textiel op hout. Bij Katrien wordt papier aangebracht op canvasdoek. Het papier is eerst bewerkt met batiktechniek. Ze geeft me een demonstratie. Eerst schildert ze met gesmolten kaarsvet op een fel wit papier. Wanneer dit gedroogd is, zet ze hier een kleur over en vervolgens herhaalt ze dit proces verschillende malen. Intuïtief en met veel geduld bouwt Katrien laag per laag op. Ze werkt eveneens in verschillende kleurthema’s. “Net zoals Picasso heb ik mijn kleurperiodes,” vertrouwt ze me lachend toe, “ik zit nu in een roze fase.”
Batik op papier
Na het batikken bergt ze het papier op. Het ligt te wachten in dozen die netjes op kleur zijn gesorteerd tot het hun beurt is. Ze toont een kleurdoos met verschillende soorten papier: geschept, oosters, zijde, generfd tot zelfs behangpapier. In een tweede fase spant ze een doek op het bord en maakt ze keuze uit één van de kleurdozen. Ook hier werkt ze heel erg op gevoel. De papieren worden gescheurd en versneden tot fragmenten, vervolgens in lagen boven en naast elkaar gekleefd tot een bepaalde sfeer zich aandient. Het resulteert in abstracte werken met een zweem van figuratie.
Katrien leerde marouflage kennen door de werken van Alechinsky. Tijdens haar regentaatsopleiding plastische kunsten kreeg ze bewondering voor de aparte manier waarop de kunstenaar werkte. “Wij zaten in de braafste richting van het kunstonderwijs,” bekent ze, “ik wou graag monumentale kunst of keramiek of beeldhouwkunst doen, maar mijn ouders stimuleerden me om een richting te volgen met wat meer zekerheid.” De studie bracht haar in ieder geval in contact met verschillende technieken, van etsen tot boetseren. Ze leerde van kunstenaars zoals Hundertwasser en Alechinsky dat het oké is om af te wijken van de klassieke paden, zelfs in de kunst. Het gaf haar de vrijheid en het vertrouwen om haar eigen manier van werken te ontdekken.
Een haven om even aan te meren
Katrien werkt heel intuïtief, vanuit herinnering en geheugen naar sfeer en emotie: “Ik begin aan iets, het materiaal, de vorm en de kleur wijzen de weg van wat het wordt. De emoties die ik erbij voel, zullen bepalen wat het uitdrukt.” Omdat er zoveel van haar eigen emoties inzitten, worden de werken een stuk van haarzelf. Ze bekent dat ze het soms moeilijk heeft om afscheid te nemen van bepaalde werken.
Net zoals in de marouflages schuilt in haar artistieke keramiek veel emotie. Katrien werkt met weerkerende thema’s zoals het begin en het einde van het leven en alles wat er tussenin zit. Zowel de lichtheid en de vrolijkheid van het bestaan, maar ook het lijden dat deel uitmaakt van het leven. De uitbeelding van het lijden is belangrijk voor haar, maar evengoed de levensvreugde. Licht en donker, het zijn verhalen die in haar keramiekatelier tot haar komen.
Iedere week komen cursisten hier ook samen om keramiek te draaien. “Werken met de handen is helend,” vertelt Katrien, “het maakt je hoofd leeg en brengt lichaam en geest in harmonie.” Mensen meren even aan in deze veilige haven. Ook hun persoonlijke verhalen geven inspiratie om beeldend werk te maken.”
We zijn ondertussen in haar tweede atelier, tussen klei en schalen. Zelfs de lampen boven onze hoofden zijn van de hand van Katrien. “Wij zijn opgegroeid als zelfmakers,” vertrouwt ze mij toe,” alles wat we zelf konden, maakten we gewoon met de middelen die we hadden. Een super leerschool!”
Ze toont een keramieken kunstwerk op een hoge sokkel: “Dit is een werk dat geselecteerd werd voor de Open Monumentendag. Het stelt een wieg voor, een bakermat met daaraan verbonden de koorden als levenslijnen. Koorden in verschillende lengtes als symbool voor de hoogtes en laagtes in ieders leven. Het omwikkelen van de koorden is ook hier een traag proces.
Vleugels
Katrien geniet van de traagheid en de rust die deze beweging met zich meebrengt. Haar geduld heeft ze mede te danken aan haar lange loopbaan in het buitengewoon onderwijs. Ze gaf creatieve technieken aan volwassen blinden en slechtzienden. Alweer volgde ze niet het gebruikelijke pad, maar vertrok ze vanuit het aanwezige materiaal en stelde zich de vraag wat ze ermee konden aanvangen. Zij leerden hen vlechten, weven, vilten en keramiek te draaien en zij leerden haar hoe het is om niet of slecht te zien.
Over de vraag van wie ze feedback krijgt over haar artistieke proces, denkt ze even na. Ze is aangesloten bij het kunstcollectief in Hamme en mag steeds bij curator Freddy Huylenbroeck aankloppen. Een paar jaar geleden trok ze haar stoutste schoenen aan en contacteerde ook Jan Moeyaert met de vraag haar werk te mogen tonen. Het gesprek met Jan gaf haar vleugels. Kort daarna ontving ze het bericht dat haar werk geselecteerd was voor het Kunstenfestival Watou 2019. “Wildvreemde mensen vertelden me dat ze geraakt waren door mijn kunst.”
Op weg naar buiten laat ze me nog een fijn kunstwerkje zien. Een blaadje dat kan ronddraaien en speelt met de schaduw. Elke keer weer dezelfde cyclus, net zoals de natuur en het leven.
