Vier kunstenaars en de zichtbare afwezigheid… Kunst voor fijnproevers bij 10a in Otegem

Posted By Frederic De Meyer

Bieke Depoorter ontmoette Michael in Portland, Oregon, in 2015. Hij vertelde haar dat hij bipolair is, geen internet of telefoon heeft en dagelijks uren wandelt. Hij nodigde haar uit in zijn appartement, waar de muren bedekt waren met foto’s, knipsels en geschriften – alsof ze letterlijk in zijn gedachten stapte.

Ze zagen elkaar slechts drie keer. Bij twee van die ontmoetingen gaf hij haar koffers vol boeken, collages en dagboeken. Terug thuis ontving Depoorter nog een groene koffer van hem. Toen ze daarin een verborgen brief vond waarin Michael om hulp vroeg, probeerde ze contact met hem op te nemen, maar zonder succes. Bij haar terugkeer naar Portland ontdekte ze dat Michael spoorloos was verdwenen.

Depoorter is sindsdien drie jaar op zoek naar Michael. Als fotograaf, biograaf en privédetective onderzoekt ze zijn verdwijning en probeert ze zijn leven te reconstrueren aan de hand van de materialen uit de koffers en hun korte ontmoetingen.

Het verhaal zou een prachtig uitgangspunt bieden voor een roman. In afwachting hiervan vormde het de inspiratie voor een expo. De initiële vonk voor deze tentoonstelling kwam van Mount Hood, de hoogste berg in Oregon, die van mijlenver zichtbaar is als een schim of mirage. Het is in diens schaduw dat Depoorter Michael ontmoette.

De ontmoeting met Michael was reëel, maar had iets onwezenlijks. In de foto’s die Bieke op de expo toont, is Mount Hood prominent aanwezig, maar Michael ontbreekt volledig. Het is verleidelijk om de eenzame berg als symbool te zien voor de afwezige man – of, complexer gesteld, als een afleiding voor zijn ontbrekende aanwezigheid. Misschien ligt hier de rode draad met de andere kunstenaars op de expo. Hoewel een tentoonstelling geen expliciete rode draad nodig heeft, domineert het achterliggende verhaal de werken op een sluimerende, maar voelbare manier. Het plot ontvouwt zich nooit volledig, maar blijft latent aanwezig.

Bieke Depoorter in 10a Gallery, Otegem. Foto: TheArtCouch

Nico Vaerewijck brengt oude en nieuwe werken samen als losse eindjes van een nieuw verhaal, verweven met zijn persoonlijke geschiedenis. Een schilderij van de zetel van medekunstenaar Kobe Depeuter in Barcelona, verwijst naar gesprekken die er gevoerd werden en vermoedelijk uren duurden. Hoewel de protagonisten ontbreken, zijn de gesprekken bijna tastbaar aanwezig. Een ander werk toont zijn vrouw tijdens een reis door de VS, waar ze lijkt op te gaan in het achterliggende bos terwijl ze vermoedelijk aan de ontbijttafel berichten beantwoordt. Ook in dit ogenschijnlijk eenvoudige tafereel speelt afwezigheid – van de correspondent en zelfs van delen van het bos – een prominente rol.

Nico Vaerewijck in 10a Gallery, Otegem. Foto: TheArtCouch

Dit werk vormt een spiegelbeeld van dat van Jan De Maesschalck, die een vrouw afbeeldt terwijl ze een brief schrijft aan Vermeer. Vermeer zelf is afwezig uiteraard, maar zijn aanwezigheid blijft overheersend voelbaar in elk aspect van het tafereel. Op de expo zijn vier intense werken van Jan te zien, elk met een specifiek en uniek aura. Deze werken ontstonden na een bezoek aan het Prado in 2019 en kregen de noemer “In het licht van mijn oude Meesters”. In een van de werken zijn vaag nog ogen zichtbaar, restanten van een ouder portret. Het viel de kunstenaar zelf al lang niet meer op, maar bleef de hele tijd toch zichtbaar, als schreef hij een nieuw verhaal gebruik makend van de woorden van het vorige verwerkt hij in zijn nieuwe beelden de prikkels van zijn illustere inspiratiebronnen.

Jan De Maesschalck in 10a Gallery, Otegem. Foto: TheArtCouch

Galerist John Vande Wiele is bijzonder trots dat hij enkele beelden van Alexandra Leyre Mein kon opnemen in de tentoonstelling. “We selecteerden enkele magistrale hoofden in brons en steen,” vertelt hij. “Ze dragen een mysterieuze schoonheid die onmiddellijk aanspreekt, maar tegelijk vervreemdt.” Deze vervreemding ontstaat door de combinatie van de materialen en de constructie zelf, waarvan de verhaallijn in de halfabstracte portretten onbedoeld verwijst naar ons eigen gefragmenteerde bestaan. Herkenbaar, tot in de fijnste woorden en zinnen die Alexandra in haar werken kerft.

Alexandra Leyre Mein en Bieke Depoorter in 10a Gallery, Otegem. Foto: TheArtCouch

Dit is een expo voor fijnproevers van verhalen en kunst, maar uiteindelijk zijn we dat allemaal. Precies dat maakt deze tentoonstelling zo innemend.

SCAENAE met werk van Bieke Depoorter, Jan De Maesschalck , Alexandra Leyre Mein en Nico Vaerewijck loopt tot 5 januari 2025 bij 10a Gallery in Otegem. Uitzonderlijk een langer weekend open (do-zo) tussen Kerst en Nieuwjaar. Klik hier voor alle info.