Oostende, thuishaven van de fotografie

Posted By Yves Joris

Oostende blijft kunstliefhebbers aantrekken. Na Theater aan Zee, het vernieuwde Ensorhuis en Mu.ZEE is het tijd om fotografie in de kijker te zetten. Curatoren Stephane Verheye en Yvon Poncelet nemen je voor de Internationale Fotobiënnale Oostende mee langs diverse binnen- en buitenlocaties in de koningin der badsteden.

Beide curatoren lieten zich voor de tentoonstelling met het thema (ON)RUST inspireren door het werk van bekende Oostendenaars James Ensor en Léon Spilliaert. Hun werk bouwt een spanningsboog tussen verbeeldingskracht en fantasie enerzijds en dreiging en mysterie anderzijds. Meer dan dertig fotografen gingen de uitdaging aan om van Fort Napoleon tot Mu.ZEE dit thema in beeld te brengen.

Geen betere plek om de woorden ‘dreiging’ en ‘mysterie’ aan den lijve te voelen dan in Fort Napoleon. Tijdens een zonovergoten dag lijken de schaduwen die de dikke verdedigingsmuren afwerpen nog langer dan op andere dagen. Hier pakt de tentoonstelling ineens uit met haar troefkaart. Precies vijftien jaar na zijn legendarische tentoonstelling Chateau Lagrange in het FoMu krijgt de zes jaar geleden overleden fotograaf Marc Lagrange opnieuw een overzichtstentoonstelling. Bezoekers kunnen genieten van meer dan honderdvijftig foto’s waar de iconische vrouwenportretten natuurlijk niet ontbreken. Tijdens de laatste jaren van zijn leven werkte de fotograaf aan een reeks over Afrika. De meeste beelden uit deze reeks werden nog niet eerder tentoongesteld. Zwart-witbeelden tonen het continent in zijn glorie, foto’s die bij momenten doen denken aan Salgado en die bewijzen dat de fotograaf ook een oog had voor natuurschoon.

Binnen de fortmuren laten de curatoren het werk van Lagrange in dialoog treden met het werk van vijf vrouwelijke fotografen. Katrien De Blauwer, Carmen De Vos, Isabel Devos, Tine Guns en Chrystel Mukeba tonen elk op hun manier de vrouw voor en achter de lens. Carmen De vos doet in haar reeks Belly Riot met beelden van zwangere vrouwen die onbeschaamd en haast wellustig de toeschouwer in de ogen kijken. Zelfbewuste vrouwen die beseffen dat zij de dragers van het nieuwe leven zijn. Van een totaal ander allooi zijn de foto’s van Isabel Devos die schilderijen lijken. Ze fotografeert de invloed van water op sluizen en oevers. Door de resultaten te isoleren uit hun oorspronkelijke omgeving ontstaan bizarre abstracte beelden waarin opnieuw een landschap te herkennen is.

Dergelijke beelden vind je ook terug in het Koningspark waar Jean Godecharle in een reeks analoge zwart-witfoto’s de invloed van de mens op de natuur documenteert. Door het schaduweffect op het gebladerte verdwijnen de werken bij momenten volledig in de omgeving. Als kunstenaar kan je alleen maar blij zijn met dergelijke omstandigheden waar beeld en realiteit in elkaar overvloeien.

Kuststeden zijn ook fotogenieke steden. Is het de jodium die de luchten net feller blauw kleurt en de mensen uitnodigt om op zoek te gaan naar dat ideale beeld waar het hemelsblauw aan de horizon naadloos overvloeit in de indigotinten van de zee? Of waar witte schuimkoppen tot rust komen aan de vloedlijn? Hashtag ‘Oostende’ en ‘Oostendebeach’ zijn op instagram goed voor meer dan 400.000 berichten. De koningin der badsteden speelt ook een prominente rol in het werk van Kaat Pype. Met haar foto’s wil ze het beruchte Europacenter verheffen tot een toeristische trekpleister die kan wedijveren met de Eiffeltoren of het Atomium. Haar werk is niet alleen een ode aan de stad, maar ook aan haar moeder. De foto van de wolkenkrabber die een schaduw werpt op de naburige gebouwen verandert door de familiale context voor onze ogen in een sluier van rouw.

Tussen het Europacenter en de iconische Brasserie du Parc, waar we werk van fotograaf Bart Ramakers aantreffen, is Vincent Lagrange neergestreken. De zoon van Marc Lagrange stelt daar zijn dierenportretten tentoon in de ruimte Felix. Nomen is omen, de feliene connotatie past perfect bij deze omgeving. Want een groot deel van Lagranges modellen bestaan uit close-ups van katten en andere huisdieren, die hij tot onderwerp van zijn portretfotografie maakt. Vader en zoon in dialoog met een gelijkaardige techniek, maar een totaal ander onderwerp.

Ook aan opkomend talent is de nodige aandacht besteed. In de Anglicaanse kerk in de Langestraat maken we kennis met het werk van vijf jonge kunstenaars. Elise Corten, Jolien De Buyser, Joris Deleersnyder, Anaïs Lesy en Charlotte Mariën brengen elk op hun manier een interpretatie van (on)rust.

Grote panelen in het straatbeeld laten ook toevallige bezoekers kennismaken met wat de Belgische fotografie te bieden heeft. We eindigen de tentoonstelling in Mu.ZEE waar Julie Scheurweghs een thuismatch speelt. Deze van oorsprong Oostendse fotografe onderzoekt in haar werk wat het betekent om vrouw te zijn in een patriarchale wereld. Voor deze tentoonstelling blijft ze echter dichter bij huis en haar reeks Birth of a Mother toont ze op esthetische wijze hoe een vrouwenlichaam verandert tijdens de zwangerschap.

Met de eerste editie van de Fotobiënnale heeft Oostende opnieuw een reden gevonden om af te zakken naar de kuststad. De tentoonstelling biedt een staalkaart van talent dat de nodige aandacht verdient. Gelukkig is je ticket geldig gedurende de ganse tijd van de expo zodat je gerust nog eens terug kunt keren, want alle locaties op een dag bezoeken is pittig. Een beeld zegt meer dan duizend woorden. Oostende heeft met deze Biënnale een mooi nieuw hoofdstuk geschreven in haar cultureel verhaal.

Meer info vind je op https://www.fotobiennale.be/nl