Kunst is meer en maakt gelukkig

Twee vliegen in één klap. Onverwacht, want op expobezoek verwacht je niet onmiddellijk verrast te worden door boeken. Dat mocht dan toch gebeuren bij Geert Van Landeghem van de gelijknamige galerie. Ze lagen uitnodigend op de grote witte tafel: het ene sobergrijs – ‘Kunst is meer’ van J.L. Siesling, het andere felgeel met gouden vlakken – ‘Kunst maakt gelukkig’ van Bridget Watson Payne.

Kunst maakt gelukkig

Het boekje  ‘Kunst maakt gelukkig’ opent de smaakpapillen voor zij die meerwaarde in kunst zoeken. De auteur is ervan overtuigd dat naarmate je meer naar kunst kijkt, je meer verbanden vindt, die vervolgens leiden tot een betere beleving. Kunst opent de ogen voor de werkelijkheid van de wereld, voor die van andere mensen en voor die van jezelf. Om dat te staven biedt de auteur een reflectie over een breed spectrum aan aspecten die kunst met zich meebrengt gaande van schoonheid die emoties oproept tot abstractie die je doet twijfelen. Maar het blijft niet bij conceptuele bedenkingen. Je krijgt als lezer ook praktische tips voor een museum- of galeriebezoek of ook als je gewoon van thuis uit van kunst wil genieten. Het is al bij al een luchtige reis, maar dat kan de pret niet bederven.

‘Een van de mooiste eigenschappen van kunst is dat ze niet ergens voor is. Kunst is er niet om te zorgen dat jij je beter gaat voelen. Ze kan je zelfs van streek maken, je een ellendiger gevoel geven. Maar ze zal bijna altijd een gevoel oproepen (al is het maar het gevoel dat deze kunst niets voor jou is). En als je de kunst haar gang laat gaan, zal ze je bijna altijd de ogen openen. Zodat je kunt zien. En daar gaat het om.’

Kunst is meer

Het boek ‘Kunst is meer’ gooit het ook over een niet voor de hand liggende boeg. Hoewel het zich presenteert als een handboek, krijg je geen strikt chronologische opeenvolging van periodes, stijlen en kunstenaars, maar een prestentatie van ‘de etappes van de menselijke ervaring (wereldbeschouwing en zelfbewustzijn) in parallel met die van de menselijke maaksels die we als kunst beschouwen.’ De auteur stelt de mens centraal omdat de interpretatie van kunst doorheen de tijd kan veranderen, maar de fundamentele vragen van de mens en zijn diepere verlangens doen dat niet. Op een ander punt is het boek ook bijzonder: er staat geen enkele reproductie van een kunstwerk in en ook uitgebreide verwijzingen of voetnoten zijn afwezig: ‘Ik heb besloten het boek te laten vertrekken zonder bagage.’

Het boek meandert vervolgens doorheen meer dan 30 verschillende uitgangspunten, zoals Kunst en Dood, Kunst en Macht, Kunst als Vrijheid, enzovoorts. Telkens wordt er kunsthistorisch een periode aan gekoppeld en het hoofdstuk eindigt met een lijst van belangrijke werken. De inzichten getuigen van een brede kennis van de materie en de auteur gaat enige humor niet uit de weg. Op z’n minst krijg je als lezer een andere kijk op heel wat mijlpalen in de kunstgeschiedenis én kunstwaardering: ‘kunst beweegt zich van het verleden naar de toekomst, terwijl kunstliefhebbers de blik van de toekomst op het verleden richten; ze ontmoeten elkaar in het heden.’ De auteur wil de lezer woorden geven om over kunst na te denken, om ermee te communiceren met anderen en om er zo finaal betekenis aan te geven. Op de eerste plaats mag dat een persoonlijk plezier zijn, al blijft de maatschappelijke rol van kunst ook steeds aanwezig.

Je krijgt dus heel wat vrijheid om wel of niet mee te denken met de vele uitstappen die gemaakt worden. Naarmate we meer in de hedendaagse kunst komen, klinkt toch ook wat kritiek, of op z’n minst bezorgdheid over de toekomst van kunst: ‘In ieder tijdperk beantwoordt de kunst aan de heersende systemen van woord en daad. Zo ook de onze. Subtiliteit was nooit een goede verkoper. De illusie van weleer is vervangen door ironie; maar die wordt ook niet steeds goed begrepen. Laat het zo zijn. Kunst is een geweldig gebied in onze tijd. Door het te laten samenwonen met de vermaaksindustrie, heeft de maatschappij de scherpe kanten ervan afgezaagd en de angel eruit gehaald. (…) Ondanks de intensiteit van haar beelden en heftige verbale uitingen, wordt de hedendaagse kunst wel getolereerd, maar haar vaak doordachte inhoud zelden serieus genomen. Dat zal de uitdaging zijn voor de komende generaties.’

Kortom, twee kleinoden om zowel een natte als droge zomer door te brengen.


Kunst maakt gelukkig
Bridget Watson Payne
Meulenhoff 2018
ISBN 9789029092630
Kunst is meer
Jan Laurens Siesling
Arte Libro 2018
ISBN 9789076417288


Author: Marc Mestdagh

Share This Post On

1 Comment

  1. Dag Marc, bedankt voor het delen van de boekenliefde 😉

    Tot 7 juli stellen we met Jardin d’Amis 8 kunstenaars ten toon en dit binnen en buiten de galerie. In de galerie vind je video en digitale kunst, textielkunst, houtsculpturen, glassculpturen en schilderijen.

    Post a Reply

Submit a Comment

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Pin It on Pinterest

Deel dit artikel op