Een berglandschap in plaaster dat zich vasthecht aan de voren van een verweerd triplexplaatje. Een schijnbaar willekeurig geplooid stuk metaaldraad. Een zorgvuldig gevouwen wollen deken. Een stel symmetrisch uitgeschopte schoenen. Een gedeconstrueerd mannenhemd. Strakke, solide marmersculpturen. Krijtlijnen, houtskool, kunststof, hout en glas.
Zo opgesomd lijkt dit volstrekt onverenigbaar. Maar in de wereld van Jet De Kort valt alles op zijn plaats. Zo geruisloos en volmaakt, dat haar werken een nieuwe trilling lijken te genereren. Een ruimte die je aarzelend binnenstapt, omdat je weet dat je enkel in uiterste stilte en bewegingloosheid zult begrijpen wat gaande is. Hierom is wat zich buiten, onder, boven en naast de sculpturale ruimtes van Jet De Kort bevindt, van het grootste belang. Zo weinig mogelijk verstoring, alle interferentie van setting en decor buitensluiten, zodat de subtiele interactie tussen de diverse elementen in de hoogste concentratie kan worden opgestart.
En dan gebeurt het. Plotse connecties, als een verstilde kettingreactie, lichte vonkjes van wederzijds begrip tussen de diverse beeldelementen, een heen en weer gaan van betekenissen, dat niet noodzakelijk ergens hoeft te arriveren. Mildheid tussen allerhande materialen die doorgaans geen uitstaans met elkaar hebben, twee- en driedimensionale vormen die zoeken naar verbinding, lijnen die zowel toenadering zoeken als lijken te doorsnijden of te begrenzen. En bovenal: de leegte die spreekt, de witruimtes en cesuren tussen de intuïtief geplaatste pionnen die luider klinken dan alles wat zich op het voorplan afspeelt.
Abstract denken
Moet je onbehagen voelen als je het verhaal niet meteen weet te lezen? Hoegenaamd niet. Want vertellen met de verstaanbaarheid van woorden is niet de betrachting van Jet De Kort. Haar spelregels betreffen een veld dat het rationele voorbijgaat, haar taal is het ruimtelijke tasten, het reiken met ritmes, het uitdrukken met licht en donker, het op alle mogelijke manieren tastbaar maken van het hogere – dat wat ons dagdagelijkse, concrete, zintuiglijke bewustzijn overstijgt. Een unieke spanning die pas tot stand kan worden gebracht door een zeer fijnbesnaard aanvoelen als dat van deze kunstenares.
In dit begaafde, plastische denken bevrijdt het beeld zichzelf door abstractie. Het levert een boeiende ambiguïteit op, maar ook een openheid, een speelse uitnodiging aan de kijker om mentaal te wandelen in deze scenografieën en vooral een eigen verhaallijn te verzinnen. In al hun bescheiden raffinement zijn de ruimtes van Jet De Kort dan ook rijke betekenispoelen, waaruit de kijker naar believen mag putten. Ze stuurt niet, ze reikt enkel vrijgevig aan, het multi-interpreteerbare als geschenk voor de opmerkzame observant.
Meditatief moment
Die filosofie, van flirten met de perfectie, van nauwgezet afwegen van schakeringen en verhoudingen, van zo nodig eindeloos contempleren over een compositie, is onderdeel van een meer persoonlijk verhaal. Want Jet De Kort is de eega van Jan Dries zaliger, gerenommeerd beeldhouwer wier tactiele oervormen in witte marmer aasden op een spirituele dimensie. Anti-materie noemde hij ze, vanwege hun vermogen om licht en donker aan te zuigen en zichtbaar te maken. Elk van zijn stukken is een neerzetten van een onvermijdelijk meditatief moment – gevormd door een harmonieus samenspel van facetten dat een heerlijke, solide eenheid creëert. Ook de kijker wordt aangezogen door deze hoogwaardige vanzelfsprekendheid en komt even tot stilstand.
De zoektocht van Jan Dries werd ook de zoektocht van de hongerige en twintig jaar jongere Jet De Kort, en andersom. Hun artistieke bespiegelingen haakten in elkaar tot een evolutie die niet los van elkaar gezien kan worden. Ze inspireerden elkaar, bevraagden elkaar, werden elkaars medestanders in een productieve symbiose. Misschien is het ook daarom dat haar werken, ondanks hun gestileerdheid en strakke directie, zoveel emotie oproepen.
Wie goed kijkt, ontdekt immers de sporen van dit gedeelde verleden. Niet alleen in de marmervormen, die Jet De Kort tijdens hun lange verblijven in Carrara leerde bewerken. Maar ook in meer herkenbare resten, herinneringen die uit hun context worden gehaald en een nieuwe, verruimde betekenis krijgen. Na de dood van haar man verkeerde Jet De Kort immers even in een artistieke impasse. Ze wou geen explosie van gevoelens, geen therapie, maar wat dan wel?
Hervonden vrijheid
In dat onbestemde moment, terwijl haar leven even onverbiddelijk halt hield, ontdekte ze haar nieuwe beeldtaal als bij toeval. Ze verknipte de overhemden van haar geliefde, tot quasi onherkenbare fragmenten. Plots zag ze het verfrissende spel dat ze nu wou spelen, met een variëteit aan confronterende materialen, waaronder haar marmercreaties die nu kunnen genieten van een herinterpretatie. Haar hervonden vrijheid is de aftrap voor een nieuwe, spannende episode in haar oeuvre.
Zelf noemt Jet De Kort deze delicate sculpturale ruimtes ‘momentopnames’. Stills van een mogelijk leven. Wij lezen een grote kwetsbaarheid. Installaties die even fragiel zijn als het leven zelf. Vormen die intrusief en invasief zijn, als je dat nu wil of niet. Een verwoed zoeken naar beschutting en bescherming ook. Tegenhouden en toelaten, vaak allemaal in één beeld. Ook al is een al te biografische interpretatie zeker niet wat Jet De Kort beoogt, toch kunnen we het plotse heengaan van haar partner niet wegdenken uit dit recente werk. Het besef van ons ultrabroze bestaan, het weten dat niets vandaag zekerheid biedt voor morgen, en de overschrijdbaarheid van elke grens, tekent zich telkens opnieuw af.
De sculpturen van Jet De Kort zijn een weerspiegeling van haar continue staat van zijn: de onveranderlijkheid van het leven is een illusie, en precies in dat wat we proberen vast te houden of vast te leggen zit de beweging. Het is kijken naar een afgelijnd geheel, goed wetend dat buiten de contouren alles tijdelijk en vergankelijk is. Het is stilzitten in de tempel, terwijl buiten het geraas voortgaat en zich elk moment een schitterend ongeluk kan voordoen. Jet De Kort biedt welkome eilandjes van meditatie, die ons stilzwijgend instrueren over het leven.
- Selina De Maeyer, schilderen met licht, met het Licht - juni 15, 2024
- Eéndagsexpo: Jet de Kort toont recent werk bij SECONDroom - mei 18, 2024
- Bottelare toont kunst in mooie tuinen - mei 4, 2024
